آدرس: تهران - میدان انقلاب - روبروی سینما بهمن - نبش خیابان منیری جاوید - آموزشگاه فن و کار
آن چه در این مقاله بررسی کردیم؛ نحوه کار کولرهای گازی و اسپلیت می باشد. دستگاه های سرمایشی نوع اسپلیت، دارای دو بخش داخلی و خارجی هستند که بخش داخلی به طور مستقیم با هوای گرم و داغ محیط در ارتباط بوده و آن را خنک می نماید و دوباره به فضای پیرامون کولر باز می گرداند. در حالی که بخش خارجی دستگاه به طور خاص، وظیفه خنک کاری مایع مبرد و قطعات متعلق به کولرگازی (مانند کمپرسور و کندانسور) را بر عهده دارد.
اگر در محل زندگی یا کار خود از کولرهای گازی و یا اسپلیت استفاده می کنید؛ آشنایی با نحوه عملکرد و طرز کار این دستگاه های سرمایشی پرقدرت می تواند به شما کمک کند تا در صورت نیاز، خودتان کارهای جزیی و کوچکِ مربوط به نصب و تعمیرات آنها را انجام دهید؛ بدون آن که نیاز باشد از خدمات شرکت های تاسیساتی استفاده کنید.
به علاوه؛ اگر قصد دارید در آینده ای نزدیک با شرکت در دوره های آموزشی تخصصی، به عنوان یک نصاب یا تعمیرکار دستگاههای سرمایشی وارد بازار کار شده و از این طریق کسب درآمد داشته باشید و یا هم اکنون در مسیر یادگیری این رشته هستید؛ آشنایی با مکانیزم عملکرد اسپلیت و کولرگازی برای شما ضروری و واجب است.
اگر جزو افرادی هستید که بالاتر به آن ها اشاره کردیم؛ با آموزشگاه فن و کار در این مقاله همراه باشید تا شما را با صفر تا صد روش کار کولرهای گازی و چگونگی کارکرد یونیت های داخلی و خارجی در انواع اسپلیت و همچنین فرآیند سرد سازیِ هوا و کاهش دمای محیط به وسیله این دستگاه ها آشنا نماییم.
فهرست مطالب :
کولرهای گازی و انواع اسپلیت ها از دو بخش یا پنل داخلی (شامل فن خنک کننده، اواپراتور، فیلتر هوا، لوله تخلیه، دریچه کولر اسپیلیت و …) و بخش خارجی (دربرگیرنده قطعاتی مانند کمپرسور، کندانسور، فن، شیر انبساط، لوله مویین و …) تشکیل شده اند.
پنل یا واحد داخلی معمولا روی دیوار یا سقف نصب می شود و این توانایی را دارد که جریان هوای سرد و خنک را به شیوه ای موثر و بهینه به محیط پیرامون خودش فرستاده و منتقل کند.
کولرهای گازی اسپیلت این روزها بسیار مجهز و پیشرفته شده اند و بر خلاف گذشته که فقط برای سرمایش، آن هم تنها در مناطق گرم و پر رطوبت و شرجی به کار می رفتند؛ امروزه از این دستگاهها هم برای خنک کاری و هم برای گرمایش هوای خانه (در مناطق گرم و شرجی و همچنین مناطق گرم و خشک) استفاده می شود.
در ادامه این مطلب نحوه عملکرد و طرز کار هر یک از بخش های داخلی و خارجی کولرهای اسپلیت را برای شما تشریح خواهیم کرد.
آموزشگاه فن و کار با برگزاری دوره های تخصصی آموزش نصب کولر گازی و آموزش تعمیرات کولر گازی صفر تا صد طرز کار و نحوه عملکرد دستگاه های سرمایشی نوع اسپیلت (در انواع مختلف ایستاده، سقفی، دیواری، مرکزی و …) را به صورت کاملا کاربردی و جامع، همراه با تمرین ها و پروژه های عملی متعدد به کارآموزان و علاقه مندان رشته تاسیسات و کسانی که کار با تجهیزات گرمایشی و سرمایشی را دوست دارند؛ آموزش می دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این دوره می توانید روی لینک داده شده کلیک کنید و یا به صورت آنلاین و تلفنی و یا حضوری با آموزشگاه در ارتباط باشید.
اگر بخواهیم نحوه عملکرد و مکانیزم یونیت داخلی کولرهای گازی اسپیلیت را به طور دقیق بررسی نماییم؛ می توانیم این عملکرد را به پنج مرحله جداگانه تفکیک کنیم:
فن خنک کننده در بخش داخلی اسپلیت وظیفه دارد تا هوای داغ و یا گرم و در عین حال آغشته به آلاینده های مختلف را از محیط پیرامون کولر گازی دریافت کرده و به درون اسپلیت هدایت نماید. این فن دارای یک موتور با قدرت مکندگی و دمندگی بالا می باشد که قادر است بخش اعظم هوای گرم و حتی غیر پاکیزه و ناخالص موجود در هوای یک محیط بسته را دریافت کرده و برای عبور از سایر بخش های داخلی دستگاه، آن را به درون دستگاه هدایت نماید.
هوای داغی که به وسیله فن خنک کننده به درون کولر گازی و اسپلیت هدایت شده؛ ممکن است دارای آلودگی و گرد و غبار باشد که ورود این ذرات آلوده و مزاحم به درون دستگاه باعث ایجاد تداخل در عملکرد آن شده و حتی ممکن است باعث خرابی دستگاه گردد. برای پیشگیری از ورود آلاینده ها به فضای داخلی اسپیلیت، در این بخشِ کولر گازی یک فیلتر هوای قوی نصب شده است.
این فیلتر هوا، همانطور که از نام آن مشخص است، وظیفه دارد گرد و غبار و آلودگی های هوای گرم گرفته شده از محیط را تا حد ممکن کاهش داده و سپس هوای نسبتا تمیز با درصد آلاینده کمتر را به درون کولر گازی هدایت نماید تا از اواپراتور عبور کرده و خنک شود.
هوای گرم دریافت شده از محیط، پس از آن که از فیلتر هوا عبور کرده و ذرات آلوده و ناخواسته آن حذف گردید، در درون محفظه دستگاه پخش شده و از مسیرهای خاصی عبور می کند که بر سر راه آن، اجزایی مانند اواپراتور (سیم پیچ خنک کننده تشکیل شده از لوله هایی دارای جنس مس و به شکل حلقوی) و یک مایع با خاصیت مبرد بودن و سرمایش و خنک کنندگی فوق العاده بالا قرار دارد (این مایع از طریق لوله های خاص (مویین) وارد اواپراتور می شود) . عبور از این مسیر سبب می شود هوای گرمِ گرفته شده از فضای پیرامون اسپیلت خنک شده و دما و فشار آن به طور قابل توجهی کاهش یابد.
هوای گرم پیرامون اسپیلت که پس از گذشت از فیلتر هوا، تصفیه و پاک سازی شده و در مرحله بعد با عبور از اواپراتور و در معرض تماس قرار گرفتن با مایع مبرد، دما و فشار آن کاهش یافته است؛ برای ورود به محیط اتاق و فضایی که اسپلیت در آن نصب شده، کاملا آماده است.
لازم به ذکر است که هوای سرد شده برای خارج شدن از دستگاه و ورود به محیط پیرامون دستگاه باید از دریچه های خاصی عبور کنند که این دریچه ها در اسپیلیت ها به دو شکل عمودی و افقی (با قابلیت تنظیم به صورت دستی و یا با ریموت کنترل) تعبیه گشته و قرار داده شده اند.
معمولا درون پنل داخلی کولرهای گازی و اسپلیت، قطرات آب تجمع می یابند. علت این امر به پایین بودن دمای بخش داخلی دستگاه، به ویژه قسمت اواپراتور آن که شامل مایع مبرد و خنک کننده می باشد، مربوط می شود.
قطرات آب انباشته شده در محفظه و پنل داخلی اسپیلت (که در واقع همان بخار آب تجمع یافته روی اواپراتور هستند) به وسیله لوله تخلیه از دستگاه خارج شده و به درون یک محفظه بیرون از دستگاه (مثلا یک سطل، دبه یا …) ریخته می شوند.
عملکرد اصلی پنل و بخش (یونیت) خارجی متعلق به کولرهای گازی و اسپیلت را می توان در خنک کردن مایع مبرد عبوری از اواپراتور (که در معرض هوای داغ دریافت شده از محیط قرار گرفته و خودش در اثر افزایش بیش از حد دما و فشار از حالت مایع به حالت گاز تبدیل شده است) خلاصه کرد.
اگر بخواهیم مکانیزم عملکرد و طرز کار بخش خارجی کولر گازی را (مانند بخش داخلی) به صورت تفکیک شده و مرحله به مرحله بررسی کنیم، باید ترتیب زیر را در نظر بگیریم.
در اولین مرحله از فرآیند خنک کاری گاز مبرد دستگاه اسپیلیت، کمپرسور که یکی از قطعات حیاتی و ضروری در پنل خارجی به شمار می آید؛ وظیفه دارد با تولید کردن نیرویی با خاصیت مکندگی بسیار بالا، مایع مبرد که درون اواپراتور بر اثر خنک کردن هوای داغ محیط خودش گرم شده و تبدیل به گاز شده است را دریافت کند. در مرحله بعد، کمپرسور موظف است این گاز مبرد داغ و پرحرارت را فشرده و متراکم نماید تا فرآیند خنک کاری آن در گام بعدی آسان تر شود.
گاز مبرد پس از مکیده شدن توسط کمپرسور و در نتیجه آن، فشرده و متراکم شدن؛ به کندانسور موجود در پنل خارجی دستگاه می رسد. در این مرحله، کندانسور موظف است با عبور دادن گاز مبرد از درون خود، فرآیند میعان (تبدیل گاز به مایع) و تبرید (سرد سازی و خنک کاری) را رقم بزند.
گاز مبرد بر اثر فرآیند میعان و تبرید، به طور قابل توجهی دما و حرارت خود را از دست داده و به حالت مایع تبدیل می شود. به علاوه؛ حرارت و گرمای گرفته شده از گاز مبرد توسط کندانسور به بیرون منتقل می شود تا این قطعه توانایی خنک کاری مجدد گاز سرد کننده را در سیکل های بعدی داشته باشد.
بخش خارجی کولر گازی به ویژه اجزایی مانند کمپرسور و کندانسور، در اثر فشرده و متراکم کردن گاز مبرد (توسط کمپرسور) و سپس کاهش دما و خنک کردن آن (به وسیله کندانسور) به تدریج خودشان دچار افرایش دما و حرارت می شوند و به همین دلیل ممکن است در دراز مدت، قطعات داخلی آن ها مانند سیم پیچ ها و لوله ها دچار آسیب جدی و سوختگی شده و از کار بیفتند.
برای جلوگیری از آسیب دیدگی و فرسوده شدن بخش خارجی دستگاه (به خصوص قطعاتی مانند کمپرسور و کندانسور) باید این بخش (پس از انجام فرآیند خنک کاری گاز مبرد و تبدیل کردن آن به مایع مبرد با قابلیت استفاده مجدد در بخش داخلی کولر) خودش خنک شده و از حرارت آن کاسته شود.
مسئولیت این کاهش دما و حرارت بخش خارجی دستگاه بر عهده فن قرار دارد. این فن با بهره گیری از موتور قوی خود و صفحات یا پره های سبک آلومینیومی، به خوبی جریان هوای خنک و مطبوع را از محیط خارجی کولرگازی دریافت کرده و سپس با هدایت این جریان هوا به بخش خارجی اسپلیت، باعث خنک شدن و کاهش حرارت و گرمای اضافه این بخش می شود و بدین ترتیب، از آسیب دیدن و فرسودگی پنل خارجی کولر گازی جلوگیری به عمل می آورد.
گاز مبرد که در درون کندانسور دستگاه با کاهش دمای زیاد دچار میعان و تغییر حالت فیزیکی شده و در نتیجه دوباره به مایع تبدیل گشته است؛ حالا دارای فشار نسبتا بالایی بوده و باید با عبور از یک مسیر یا فرآیند خاص (شامل شیر انبساط و لوله مویین) فشار بالای خود (و اندکی از دما) را از دست داده و به صورت یک مایع مبرد و خنک کننده با دما و فشار پایین، مجددا به بخش داخلی دستگاه بازگردانده شده و به اواپراتور تحویل داده شود تا بار دیگر برای خنک کردن و کاهش دمای هوای داغ و یا گرم دریافت شده از محیط به کار گرفته شود.
شیر و یا دریچه انبساط در کولرهای گازی با بهره گیری از سیم پیچ های خود و لوله های نازک مسی (لوله مویین) در انواع الکترونیکی و ترموستاتیک (مکانیکی) در واقع نوعی پل ارتباطی بین بخش خارجی و داخلی اسپلیت بوده و وظیفه دارد ضمن عبور دادن مایع مبرد از خود و کاهش فشار و دمای آن، مقدار مناسبی از این مایع خنک کننده را برای از سر گرفتنِ دوباره فرآیند خنک کاری هوای گرم گرفته شده از محیط، به اواپراتور در بخش داخلی تحویل دهد.
