برق صنعتی از جمله صنایع پیشرو است که در برخی کشورهای توسعه‌یافته مانند آلمان تعداد متقاضیان نیروی برقکار صنعتی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم رشد چشمگیری داشته است. دوره آموزش برق صنعتی باهدف تربیت و پرورش افراد متخصص در زمینه نصب، تعمیر و نگهداری از سیستم‌ها و تجهیزات به‌کاررفته در صنایع گوناگون در مراکز آموزشگاهی معتبر برگزار می‌شود. تمامی سرفصل‌های آموزشی رشته برق صنعتی علاوه بر تدریس تئوری نیاز به کارگاه‌های عملی دارند که در آموزشگاه فنی پایتخت به آن توجه شده است. این دوره آموزشی شامل دو مبحث مهم انواع تابلو برق ها و PLC صنعتی است. آشنایی و تسلط کامل بر تجهیزات برق صنعتی، درایوها، مونتاژ و نصب تابلوهای برق، شناخت و آموزش انواع PLC ها، نحوه سیم‌کشی، برنامه‌ریزی مینی PLCها و... از جمله سرفصل‌های آموزشی دوره صفر تا صد برق صنعتی هستند.
دوره آموزش برق صنعتی با ارائه تمامی مهارت‌های تخصصی در زمینه الکتریکی و برق استفاده شده در صنایع مختلف به‌عنوان یکی از دوره های پیشرو شناخته می‌شود. علاقه‌مندان به کار با دستگاه‌های الکتریکی مانند موتورها، سنسورها، عناصر گرمایش و دستگاه‌های برقی می‌توانند با موفقیت در دوره برق صنعتی و دریافت مدرک معتبر به‌عنوان یک برقکار حرفه‌ای وارد بازار کار شده و کسب درآمد بالایی داشته باشند.
مقایسه برق صنعتی با برق مورد استفاده در منازل مسکونی
برق صنعتی باهدف تأمین برق صنایع مختلف و بزرگ مانند کارخانه‌های تولیدکننده به‌عنوان یکی از زمینه‌های مهم و پر کاربرد در مهندسی برق مورداستفاده قرار می‌گیرد. باتوجه‌به تجهیزات و ابزارآلات به‌کاررفته در صنایع گوناگون، میزان ولتاژ و جریان ورودی برق صنعتی از ولتاژ برق خانگی بیشتر است و معمولاً ۳ فاز هستند. در برخی موارد ممکن است میزان ولتاژ وارد شده به یک کارخانه به هزاران ولت برسد.
سیم‌کشی برق صنعتی با قرارگرفتن در لوله‌های دارای پوشش نایلونی دارای عایق‌بندی بالایی هستند. یادگیری این مورد در آموزش برق صنعتی به دلایل گوناگون از جمله خراب‌شدن سیم‌ها در اثر قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی مانند مایعات و گازهای خورنده باهدف پیشگیری از بروز خطرات احتمالی الکتریکی و نهایت برق‌گرفتگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
باتوجه‌به این موضوع می‌توان گفت، سیم‌کشی استفاده شده در برقکاری منازل مسکونی و خانگی از جنس سیم‌های نازک و پوشش داده شده با غلاف پلاستیکی است که در برابر سیم‌کشی برق صنعتی استفاده شده در کارخانه‌های بزرگ برای خط تولید قابل‌استفاده نخواهد بود. سیم‌کشی واحدهای مسکونی یا تجاری کوچک به‌صورت تکفاز با میزان ولتاژ ۱۲۰ ولت است.
دوره برق صنعتی برای چه گروهی مناسب است؟
- دانش‌آموزان رشته برق هنرستان
- مهندسین برق باهدف تقویت و ارتقا مهارت و میزان آگاهی خود
- دانشجویان رشته برق صنعتی به‌منظور کسب آموزش عملی و صنعتی
- تولیدکنندگان باهدف افزایش میزان بهره‌وری دستگاه‌ها و تجهیزات الکتریکی خود
- فروشندگان لوازم جانبی و ملزومات صنعتی به‌منظور ارائه مشاوره صحیح و اصولی
- فرادی که می‌خواهند میزان درآمد خود را باتوجه‌به ارتقا و تقویت مهارت و توانایی خود افزایش دهند.
مهارت‌های به‌دست‌آمده در پایان دوره آموزش برق صنعتی
افراد علاقه‌مند به رشته برق صنعتی می‌توانند ضمن آشنایی با مفاهیم اولیه برق صنعتی به‌عنوان پیش‌نیاز، توانایی و مهارت‌های دیگری از جمله موارد زیر را جهت ورود به بازار کسب‌وکار به دست آورند.
- توانایی تسلط کامل بر مفاهیم اصولی و اساسی برق، شناخت تجهیزات برق صنعتی و نحوه پلاک خوانی و کاربرد تجهیزات
- آشنایی با تمامی دستگاه‌ها و تجهیزات پایه و حفاظتی برق صنعتی باهدف ایجاد ایمنی بیشتر
- مهارت طراحی مدارات فرمان و قدرت
- مونتاژکردن استاندارد انواع تابلوهای برق با شناخت تمامی مدارهای فرمان سوم
- عیب‌یابی و رفع ایرادات ایجاد شده در تابلو برق
- نصب و راه‌اندازی برنامه‌های کاربردی مختلف
- آشنایی با انواع درایوهای کاربردی در برق صنعتی مانند Delta، Siemnes، LS، Danfoss و Schnider، نصب و راه‌اندازی آنها
- توانایی شناخت تجهیزات پنوماتیک، برنامه‌ریزی و راه‌اندازی آنها با مینی PLCها
- توانایی برنامه‌ریزی مینی PLCها ضمن آشنایی و نحوه کار با آنها مانند Delta و Siemens
مباحث مهم و کاربردی در آموزش برق صنعتی
آموزش شناخت و نحوه کار با انواع تابلوهای برق و PLCها از مهم‌ترین مباحث آموزشی در دوره برق صنعتی است به‌حساب می‌آیند.
-
انواع تابلو برق صنعتی
از جمله پیش‌نیازهای آموزشی برای بحث تابلو برق‌های صنعتی، آشنایی با مفاهیم و اصول اولیه برق صنعتی، شناخت انواع مدارهای روشنایی و کنترل، انواع پارامترها مانند ولت، آمپر و اهم هستند. در ادامه فراگیر با انواع تابلو برق، تجهیزات به‌کاررفته در ساختار و نحوه کار آنها آشنا می‌شود. تابلو برق صنعتی به‌عنوان یک محفظه بسته به‌منظور نگهداری تجهیزات الکتریکی و اتوماسیون برق صنعتی نصب شده بر روی خود شناخته می‌شود.
-
انواع PLC
PLCها در واقع کنترل‌گرهای منطقی هستند که قابلیت برنامه‌ریزی دارند. نوعی کامپیوتر دیجیتال صنعتی که باهدف کنترل‌کردن خطوط مختلف کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی مانند خط مونتاژ و دستگاه‌های روباتیک به کار برده می‌شوند. از جمله وظایف PLCها در صنایع گوناگون عبارت است از:
- کنترل و برنامه‌ریزی هرچه بهتر فرایند تولید
- افزایش سرعت و دقت در حین کار
- قابلیت اتصال به شبکه
- توانایی خواندن انواع ورودی مانند دیجیتال، آنالوگ و فرکانس بالا
- منعطف بودن
- ایمنی و دقت بالا
- امکان شبکه‌کردن پی ال سی‌ها و مدیریت آنها با یک سیستم کامپیوتری مرکزی
- قابلیت فرمان‌دادن به سیستم‌ها و قطعات خروجی
- قابل‌استفاده از صنایع بزرگ و متفاوت مانند پلاستیک‌سازی، شیمیایی، غذایی، حمل‌ونقل، ساختمان‌سازی و...
آموزش صفر تا صد برق صنعتی
یادگیری صفر تا صد برق صنعتی در دو مرحله انجام می‌شود:
-
آموزش و یادگیری مفاهیم اساسی و پایه
- آشنایی با تجهیزات برق صنعتی و نحوه کار با آنها
- شناخت مدار فرمان، قدرت و کسب مهارت در تحلیل و بررسی آنها
- نقشه‌خوانی
- توانایی تحلیلی نقشه برق
- آشنایی با المان‌ها، تجهیزات و اصطلاحات مورداستفاده
-
آشنایی با تکنیک‌ها و کسب مهارت‌های تجربی
- آشنایی با نکات سیم‌بندی
- نصب و راه‌اندازی تابلوهای برق
این بخش از یادگیری نیاز به برگزاری کلاس در کارگاه‌های عملی مجهز به دستگاه‌ها و ابزارها است که باید زیر نظر یک استادکار ماهر و حرفه‌ای اجرا شود. فراگیر در درجه اول با سرفصل‌های برق صنعتی درجه ۱ و ۲ آشنا می‌شود. این مباحث عبارت‌اند از:
- آشنایی با انواع سیستم‌های کنترل
- شناخت ترانسفورماتورهای سه‌فاز
- شناخت مدارهای کنترل روشنایی و حرارت
- آشنایی با اصول اولیه کار با انواع PLCها
- شناخت و نحوه استفاده از ابزارهایی مانند دستگاه برش، فرز و CNC، کوره‌های صنعتی، جرثقیل‌های سقفی، پمپ آب، سیالات، کمپرسور، موتورهای الکتریکی تکفاز و سه‌فاز و هم چنین دستگاه پاشش رنگ
سرفصل‌های آموزشی دوره برق صنعتی
آموزش آکادمیک رشته برق صنعتی شامل آشنایی با سرفصل‌های مقدماتی و پیشرفته می‌شود که به‌صورت برگزاری دوره‌های درجه ۱ و ۲ دسته‌بندی می‌شوند. در این تقسیم‌بندی سرفصل‌های آموزشی شامل موارد زیر می‌شود:
-
محافظت و ایجاد ایمنی از اشخاص
- کسب مهارت در شناخت انواع خطا
- شناخت و آشنایی با انواع برق‌گرفتگی در نیروهای انسانی
- معرفی شیوه‌های محافظتی برای جلوگیری از برق‌گرفتگی
-
محافظت و تأمین ایمنی شبکه و تجهیزات
- شناخت انواع فیوز و نحوه کار آنها در شبکه
- آشنایی با انواع رله‌ها و نحوه استفاده از آنها
- شناخت انواع ابزارهای حفاظتی
- آموزش سیستم اعلام حریق و سرقت
- نصب و راه‌اندازی دوربین‌های مداربسته
-
تجهیزات مدار فرمان و قدرت
- شناخت انواع مدارهای الکتریکی و تابلوهای صنعتی
- آموزش نحوه انتخاب تجهیزاتی مانند بی‌متال، سیم، کنتاکتور برای مدار فرمان
- شناخت انواع رله‌های به‌کاررفته در مدار فرمان
- شناخت باتری، دیزل‌ژنراتور و UPS
- معرفی تابلو خازنی
- شناخت انواع تابلوهای توزیع و برق
-
آموزش ماشین‌های الکتریکی
در این بخش مباحث مربوط به انواع ماشین‌ها و دستگاه‌های الکترونیکی مانند موارد زیر آموزش داده می‌شود:
- معرفی انواع ترانسفورماتورها
- انواع الکتروموتورهای صنعتی و چند دور
- شناخت شیوه‌های نصب و راه‌اندازی انواع الکتروموتورها
- معرفی انواع تجهیزات محافظتی و ایجاد ایمنی در الکتروموتورها
- انواع خطا و شناسایی آنها در الکتروموتورها
- بررسی انواع روش‌ها و تجهیزات موردنیاز برای راه‌اندازی الکتروموتورها
- شناخت انواع جرثقیل از نوع سقفی و دروازه‌ای
- معرفی آسانسور و اصول آن
-
رله‌های برنامه‌پذیر
-
مدار فرمان از طراحی تا شبیه‌سازی
- آموزش موارد استفاده از مدار فرمان در برق صنعتی
- نقشه‌خوانی و معرفی تکنیک‌های آن
- معرفی انواع شیوه‌های رسم نقشه‌های صنعتی
- معرفی و آموزش نرم‌افزارهای شبیه‌سازی و رسم نقشه‌های الکتریکی با کمک آنها
-
نقشه‌کشی و نقشه‌خوانی تابلوهای برق
تغذیه و تنظیم برق موتورها و دیگر دستگاه‌های استفاده شده در تمامی بخش‌های صنعتی به کمک تابلوهای برق صورت می‌گیرد. یادگیری اصول تابلو برق‌های صنعتی در آموزش صفر تا صد برق صنعتی کمک می‌کند تا به‌عنوان یک برقکار به‌آسانی عیب‌یابی، طراحی، مونتاژ و استفاده حداکثری از تجهیزات را انجام داده و با مباحث مهمی مانند مدارات قدرت و فرمان تابلوها نیز آشنا شوید.
تابلوهای برق صنعتی به شیوه‌های مختلف بر اساس معیارهای گوناگون دسته‌بندی می‌شوند:
- بر اساس نوع عملکرد
- بر اساس محل و موقعیت نصب تابلو
- بر اساس میزان ایستایی تابلو
- بر اساس ساختمان و شکل ظاهری تابلو
ازآنجایی‌که تابلو برق‌های صنعتی از قسمت‌های اصلی توزیع، بانک خازنی، کنترل یا فرمان و قسمت اصلی کلید تابلو تشکیل شده است، نقشه‌کشی و نقشه‌خوانی آن توسط افراد علاقه‌مند به رشته برق صنعتی لازم است. در این سرفصل مهارت‌آموز با مباحث زیر آشنا می‌شود:
- شناخت مدارهای روشنایی لوازم‌خانگی با برق ۲۲۰ ولت و مدارهای صنعتی با برق ۳۸۰ ولت
- معرفی و آموزش شناسایی علائم اختصاری موجود در لوازم الکتریکی و مدارهای صنعتی
- آشنایی با تصویر حقیقی، فنی و مسیر جریان به‌کاررفته در نقشه‌کشی برق
- توانایی خواندن نقشه‌های مدارهای صنعتی مانند مدار قدرت و فرمان
-
شناخت و معرفی انواع کابل
کابل‌ها بسته به فاکتورهای متعددی از جمله محل استفاده، سطح ولتاژ، نوع هادی و جنس عایق به‌کاررفته در آنها به دسته‌های مختلف با کاربردهای جداگانه تقسیم‌بندی می‌شوند. یکی از انواع دسته‌بندی کابل‌ها که در دوره صفر تا صد برق صنعتی، فراگیر با آنها آشنا می‌شود، عبارت‌اند از:
- کابل‌های ولتاژ پایین ۷۵۰ ملتی با پوشش ترموپلاستیک و ترموست
- کابل فشارضعیف با ولتاژ تا ۱۰۰۰ ولت قابل کاربرد در تأسیسات برق صنایع عمومی، زیر ساخت‌ها و...
- کابل‌های متوسط با ولتاژ بین ۱ تا ۳۶ کیلوولت به‌منظور توزیع برق از پست‌های برق به ایستگاه‌های ترانسفورماتور
- کابل‌های دارای ولتاژ بالای ۳۶ کیلوولت مورداستفاده در انتقال برق از نیروگاه‌ها به پست‌های برق
-
شناخت انواع الکتروموتورهای صنعتی
موتورهای صنعتی به چهار دسته زیر تقسیم می‌شوند:
- موتورهای القایی
- سرور موتور
- موتور سوئیچ رلوکتانسی
- موتور سنکرون آهنربای دائم
یکی از پرکاربردترین و رایج‌ترین موتورهای استفاده شده در صنایع مختلف، نوع القایی اسنکرون است که در پمپ‌ها و فن‌ها به کار برده می‌شود. برای جابه‌جایی مواد و انجام کارهای فعال مانند رباتیک‌ها از سرور موتور و سنکرون دائمی استفاده می‌شود. موتور سوئیچ‌ها در انجام کارهایی که دارای سرعت پایین یا گشتاورهای بالا هستند، به کار برده می‌شوند.
-
آشنایی با نرم‌افزارهای کاربردی در رشته برق صنعتی
یکی از موارد آموزشی در دوره آموزش برق صنعتی پیشرفته، معرفی و شناخت نرم‌افزارهای مورداستفاده در برق صنعتی است که شامل موارد زیر می‌شود:
نرم‌افزار CADe SIMU
این نرم‌افزار برای ایجاد شبیه‌ساز بسیاری از دستگاه‌ها مانند step، motor، Elevator وPLCها بر روی کامپیوتر، تست مدار و بسته‌شدن استفاده می‌شود. داشتن عملکرد مناسب در زمان رسم نمودارهای مدار صنعتی و هم چنین ایجاد پشتیبانی از تجهیزات صنعتی مانند ذله‌ها به‌صورت کامل از مهم‌ترین ویژگی‌های این نرم‌افزار به‌حساب می‌آیند.
نرم‌افزار EKTS
طراحی سیستم‌های الکتریکی بر عهده این نرم‌افزار است. این برنامه شرایطی را رفاهم می‌کند تا بتوانید با کمک رله‌ها، موتورها و انواع سوئیچ‌ها بتوانید طراحی‌های مختلفی برای سیستم‌های الکترومکانیکی ایجاد کنید. امکان تولید طرح سفارشی متناسب با موتورهای تک یا سه‌فاز، قابلیت مشخص‌کردن محل دقیق و علت بروز خطا، طراحی و تست مدارهای الکترومکانیکی، بررسی اصول کار فرایند جریان از طریق مدار و پشتیبانی از فرمت‌های مختلف تصویر مانند PNG، JPEG، GIF و BMP از مهم‌ترین ویژگی‌های نرم‌افزار EKTS به شمار می‌رود.
نرم‌افزار FluidSIM
یکی از نرم‌افزارهای کاربردی در طراحی و شبیه‌سازی نمودارهای مدارات پنوماتیک، هیدرولیک و مهندسی برق است.
سرفصل های کامل این دوره با جزئیات کامل در همین صفحه قابل مشاهده است.
فرصت‌های شغلی رشته برق صنعتی
برق صنعتی یکی از مهارت‌های کاربردی در صنایع مختلف است که افراد علاقه‌مند به حوزه الکتریکی می‌توانند با شرکت در دوره‌های آموزشگاه برق صنعتی معتبر مانند مرکز فنی پایتخت، ضمن آشنایی با وسایل و ابزارهای موردنیاز برای کار، با استفاده از کارگاه‌های عملی، نحوه کار در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها را به‌صورت حرفه‌ای آموزش‌دیده و با کسب دریافت مدرک برق صنعتی فنی حرفه‌ای وارد بازار کار شده و یکی از انواع کسب‌وکارهای زیر را برای خود داشته باشد:
- استخدام در پالایشگاه و نیروگاه
- کسب شغل در کارخانه‌ها و مراکز صنعتی بزرگ به‌عنوان برقکار تمام سیستم‌های برقی
- شاغل در کارگاه‌های صنعتی
- استخدام در شرکت‌ها و مراکز تابلوسازی
- شاغل در فروشگاه‌های لوازم جانبی و تجهیزات برق صنعتی
- استخدام به‌عنوان مدرس دوره برق صنعتی در مراکز آموزشی فنی حرفه‌ای
- نصب‌کننده، تعمیرکار و نگهداری از سیم‌کشی، تجهیزات کنترلی، دستگاه‌های الکتریکی، سیستم‌های برق موجود و تقویت آنها
آموزش برق صنعتی پیشرفته
همان‌طور که گفته شد، دوره آموزش برق صنعتی باهدف رشد و پرورش تکنسین‌های حرفه‌ای و فنی در زمینه پروژه‌های برقی در آموزشگاه برق صنعتی برگزار می‌شود. آموزش مفاهیم اولیه، شناخت اصطلاحات و مفاهیم پایه برق صنعتی، آشنایی با نکات ایمنی، رعایت اصول و استانداردها از جمله مواردی است که فراگیر با شروع دوره آنها را می‌آموزد. بیشترین افرادی که جذب این دوره آموزشی می‌شوند شامل متخصصین، تکنسین‌های کنترل، صنعتگران، فارغ‌التحصیلان مهندسی برق دانشگاه‌های، کارکنان واحدهای صنعتی و... هستند که می‌توانند با شرکت در این دوره، میزان دانش خود را ارتقا داده و به‌روز کنند.
افراد با کسب موفقیت در این دوره می‌توانند مدرک معتبر برق صنعتی فنی حرفه‌ای را دریافت کرده و به‌راحتی وارد بازار کار شده و به کسب درآمد برسند.