آدرس: تهران - میدان انقلاب - روبروی سینما بهمن - نبش خیابان منیری جاوید - آموزشگاه فن و کار
بدیهی است که همه روزه برقکاران با تعداد بی شماری از ابزارهای مختلف با کاربردهای گوناگون سر و کار دارند و توضیح در مورد همه این لوازم و وسایل در این مقاله نمی گنجد. به همین دلیل، قصد داریم در ادامه مهم ترینِ این تجهیزات را نام برده و با کاربرد و اهمیت هر کدام از این وسایل در شغل برق کشی و برقکاری آشنا شویم.
این روزها فعالیت در عرصه برقکاری ساختمان یکی از حرفه های پردرآمد فنی می باشد که افراد زیادی در جامعه به آن مشغول هستند. یکی از اصول موفقیت و تامین امنیت و سلامتی برقکاران، تجهیزات و ابزار آلاتی است که آن ها در کار خود استفاده می کنند.
بدون شک، داشتن وسایل و ابزار آلات تخصصی، حرفه ای، استاندارد و به روز و استفاده از این تجهیزات در موقعیتِ مناسب خود و در کنار آن، خودداری از به کارگیری لوازم غیر استاندارد و معیوب؛ جزو مهم ترین جنبه های کار یک متخصص و کارشناس الکتریسیته اماکن و کسانی است که به طور تخصصی به نصب و راه اندازی و تعمیرات لوازم برقی منزل و سیستم های امنیتی و نظارتی می پردازند.
با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله ی آموزشگاه فن و کار قصد داریم تا با هم مهم ترین ابزارهای مورد نیاز برقکاران ساختمان را مرور کنیم تا کسانی که در این حرفه مشغول به کار هستند و یا افرادی که تمایل دارند با شرکت در دوره های آموزش برق ساختمان تخصصی، به زودی وارد این عرصه شغلی پر سود و پر رونق شوند؛ به طور کامل با این ابزارها آشنا شده و نسبت به تهیه و استفاده از آن ها در کار خود، اقدامات لازم را انجام دهند.
فهرست مطالب :
بدیهی است که همه روزه برقکاران با تعداد بی شماری از ابزارهای مختلف با کاربردهای گوناگون سر و کار دارند و توضیح در مورد همه این لوازم و وسایل در این مقاله نمی گنجد. به همین دلیل، قصد داریم در ادامه مهم ترینِ این تجهیزات را نام برده و با کاربرد و اهمیت هر کدام از این وسایل در شغل برق کشی و برقکاری آشنا شویم.
اصلی ترین و کلیدی ترین لوازم و ابزارهای مورد نیاز برقکاران ساختمان عبارت اند از:
در ادامه می خواهیم هر یک از این ابزارها و تجهیزات را بررسی کرده و در مورد مشخصات فنی و کاربردهای هر کدام از آن ها توضیحات کاربردی ارائه دهیم.
فاز متر یکی از اصلی ترین ابزارها و وسایل برق کاری می باشد و کاربرد اصلی آن در تشخیص دادن سیم فاز و نول می باشد. جالب است بدانید؛ ظاهر و ویژگی های ساختاری این ابزار شبیه به پیچ گوشتی می باشد و در بین متخصصان، به نام فاز نما هم شناخته می شود.
با این که کاربرد اصلی این وسیله در تعیین وجود یا عدم وجود ولتاژ الکتریکی می باشد؛ انواع و اقسام فاز مترها با کاربردها و مشخصات فنی و اجزای منحصر به فرد در بازار وجود دارند که برخی از مهم ترین آن ها فاز مترهای نوع چراغ دار، مولتی کالر، الکترونیکی یا دیجیتال، القایی و … هستند.
همانطور که از نام آن پیداست؛ سیم چین به صورت گسترده در برق کاری به منظور دستیابی به اهدافی مانند قطع کردن، بریدن و لخت کردن انواع و اقسام سیم ها و کابل های برق و حتی سیم های ریز و ظریف مورد استفاده در قطعات الکتریکی و الکترونیکی (به ویژه سیم چین های در اندازه کوچک و مینیاتوری) به کار می رود.
همه سیم چین ها از دو اهرم و فک قوی تشکیل شده اند اما از نظر پارامترهایی مانند اندازه، شکل ظاهری، وزن، جنس بدنه و متریال اجزای تشکیل دهنده، میزان باز شدن فک و دهانه، نوع طراحی، ارگونومیک بودن یا نبودن و سایر جنبه ها با یکدیگر متفاوت هستند.
لازم است توضیح دهیم که این روزها انواع مختلفی از سیم چین ها در بازار وجود دارند (اعم از سیم چین نوع معمولی، فشار قوی، کابل بر، مینیاتوری و …) که با توجه به ضخامت و نوع سیم هایی که قرار است در برق ساختمان قطع یا بریده یا لخت شوند؛ باید از یک تا چند تای آن ها استفاده کرد.
در دوره برق ساختمان درجه 1 در آموزشگاه فن و کار هفت مهارت کاربردی شامل آموزش پایه تا پیشرفته دوربین مداربسته، آموزش دزدگیر اماکن ، نصب کرکره برقی ، آموزش اعلام حریق ، جک برقی پارکینگی، اپراتور شیشه ای و آموزش سانترال را آموزش خواهید دید. تمامی دوره ها تحت نظارت مسقیم سازمان فنی حرفه ای و با اعطای مدرک بین المللی برگزار می شود. برای اطلاعات بیشتر با شماره تماس بگیرید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاروه رایگان از کارشناسان مجموعه با شماره 021-66577385 تماس بگیرید.
یکی از لوازم مهم و پرکاربرد، سیم لخت کن است که در انواع مختلفی (اعم از سیم لخت کن ساده یا دستی، حرارتی یا لیزری، اتوماتیک و …) در بازار وجود دارد و به طور معمول برای این منظور به کار می رود که بخش روکش پلاستیکی و عایق مانند موجود روی سیم ها را حذف کرده و عملیات های برق کاری گوناگونی را روی این سیم های بدون عایق و روکش انجام داد.
برای برداشتن عایق و روکش پلاستیکی سیم های برق ساختمان از ابزارهایی مثل چاقوی معمولی و یا حتی انبر هم می توان استفاده کرد اما برای افزایش ایمنی و کیفیت و ظرافت کار، بهتر است از سیم لخت کن استفاده شود.
لازم است بدانید سیم لخت کن ها از نظر پارامترهایی مانند وزن، سایز، جنس تیغه ها و بدنه و دسته ها، قفل و فنر داشتن یا نداشتن و … با یکدیگر متفاوت هستند و شما به عنوان یک برقکار ساختمان حرفه ای و کاربلد باید بهترین برند و نوع سیم لخت کن را متناسب با فعالیت ها و تسک هایی که هر روز انجام می دهید؛ انتخاب کرده و تهیه نمایید.
تقریبا همه ما با پیچ گوشتی و نحوه عملکرد آن آشنایی داریم؛ اما جالب است بدانید، پیچ گوشتی به شکل امروزی آن که کاربری نسبتا آسانی داشته و دارای دسته ای است که به وسیله آن می توان این ابزار را در دست گرفت؛ تقریبا در اوایل قرن 19 میلادی اختراع شده و مهندسان و مخترعان پی بردند که چگونه با به کارگیری نیروی گشتاور (اهرمی) از پیچ گوشتی می توان برای باز و بسته کردن انواع و اقسام پیچ های ریز و درشت بهره گرفت.
پس از قرن 19 میلادی، صنعت برق ساختمان و وسایل و ابزارهای مورد استفاده در آن نیز به شدت متحول شده و پیشرفته تر گشته اند؛ به همین دلیل است که این روزها انواع پیچ گوشتی ها، اعم از نوع دستی (دو سو، چهار سو، تخت، چکش خور، دسته T ، مُشتی، جغجغه ای و …) و نوع برقی خانگی و صنعتی و نوع شارژی (دریل شارژی) و … در بازار وجود دارند و برقکاران ساختمان و دیگر افراد فعال در صنعت برق و الکترونیک می توانند به تناسب نیازها و فعالیت های روزانه خود از انواع پیچ گوشتی ها بهره بگیرند.
بدون شک، انبردست از ابزارها و وسایل قدیمی و سنتی مورد استفاده در برق ساختمان و بسیاری صنایع دیگر (مانند صنعت تاسیسات و لوله کشی، الکترونیک و سیم کشی وسایل برقی و الکتریکی و …) محسوب می شود و به صورت گسترده و همه روزه توسط متخصصان این حوزه ها مورد استفاده قرار می گیرد.
به کمک انبردست که خود از یک محور و دو تا اهرم (دسته) تشکیل شده است؛ می توان عملیات های فنی متعددی را انجام داد که شامل بریدن، خم کردن، بیرون کشیدن، نگه داشتن، چرخاندن، پیچاندن و … در تجهیزات و لوازم گوناگون مانند سیم، کابل، میخ، پیچ و … می شود. در واقع، این که انبردست برای چه طیفی از فعالیت ها و کارها استفاده شود؛ تا حد زیادی به مهارت برقکار ساختمان یا فرد متخصصی دارد که آن را به طور مداوم به کار می گیرد.
لازم است بدانید؛ انبردست نیز مانند سایر لوازم و ابزارهای فنی و مهم در برق کشی، دارای انواع مختلفی بوده (مانند انبردست نوع پرچی، جوشکاری، قفلی، کلاغی و …) و باید هر کدام از این انبرها را در جای مناسب خود به کار گرفت تا در نتیجه، دقت و کیفیت کار افزایش یابد و لوازم و وسایلی که از انبر برای تعمیر و تغییر آن ها استفاده می شود، آسیب نبینند.
این روزها در برق کاری از انواع و اقسام کلیدها و پریزها استفاده می شود که هر کدام کاربردها و مشخصات فنی و روش نصب و تعمیر خاص خودشان را دارند. مهم ترین انواع کلید و پریز پرکاربرد و مهم در برق ساختمان عبارت اند از:
جالب است بدانید در کشور ایران از استانداردهای کلید و پریز نوع انگلیسی استفاده می شود و برقکاران ساختمانی موظف هستند علاوه بر رعایت این استانداردها؛ به محل نصب پریز (کف، دیوار و …) و آب و هوای محلی که قرار است کلید و پریز ها در آن جا نصب شوند (و میزان رطوبت موجود در این اقلیم ها) توجه کافی داشته باشند.
سیم های برق (که حمل کننده جریان الکتریکی و الکتریسیته و سیگنال از محلی به محل دیگر هستند) از حیاتی ترین و مهم ترین ابزارها و لوازم مورد استفاده در برق ساختمان بوده که دارای دو نوع عایق دار و بدون عایق هستند. لازم است بدانید در صنعت الکتریک ساختمان بیشتر از سیم های برق نوع عایق دار استفاده می شود و این سیم ها دارای سطح مقطع ها و قطرهای متفاوتی هستند.
سیم های برق همچنین دارای رنگ بندی های گوناگونی (زرد، قرمز، سبز، سفید، مشکی، آبی و …) هستند. علت این تفاوت در رنگ و ظاهر سیم های برق این است که خاصیت و ویژگی های فنی سیم ها (برای مثال فاز یا نول بودن یا ارت و سیم های میانی و واسطه و …) از طریق رنگ آن ها برای همه برقکاران ساختمانی در تمام جهان قابل تشخیص باشند. چرا که شرکت های تولید کننده سیم های برق در سراسر دنیا از یک استاندارد مشترک و واحد استفاده می کنند و محصولات خود را در هماهنگی کامل با این استاندارد طراحی و تولید می نمایند.
کابل های الکتریکی از نظر علمی و ساختار شناسی، مجموعه ای از چندین رشته سیم نازک و یا ضخیم هستند که به شکل خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند و برای رعایت نکات ایمنی و سلامتی، در همه کابل های برق از یک لایه روکش و عایق که خاصیت محافظت کنندگی و مراقبتی دارد، استفاده می شود.
وظیفه اصلی کابل های برق در صنعت الکتریسیته ساختمان و یا هر صنعت دیگری این است که برق و به طور کلی انرژی الکتریکی را از یک نقطه به یک نقطه دیگر منتقل کرده و جریان الکتریکی را درون خود حمل کرده و برقرار سازند.
کابل های برق خودشان از بخش های گوناگون (مانند هادی یا رسانای نوع افشان یا مفتول، عایق، غلاف، روکش و …) تشکیل شده اند و دارای انواع مختلفی هستند که برخی از آن ها عبارت اند از: کابل های فشار قوی و ضعیف و متوسط، کابل های برق زمینی و هوایی، کابل های برق مورد استفاده در وسایل برقی و الکتریکی از جمله کابل های شبکه، کواکسیال، تلفن (مخابرات) ، کابل ابزار دقیق، کنترل، جوش، کابل دوربین و دزدگیر و اعلام حریق و …
شما به عنوان یک برقکار باید تفاوت بین کابل های برق مختلف و کاربرد هر یک از آن ها را یاد گرفته و بتوانید انواع کابل های برق را با توجه به مواردی مانند ولتاژ و جریان مصرفی و مجاز آن ها، نوع هادی به کار رفته در ساخت کابل، سطح مقطع و نوع کاربری و … در هر پروژه انتخاب کرده و این وسایل را از محل های مطمئن و معتبر تهیه نمایید.
همانطور که در بخش های قبلی اشاره کردیم؛ سیم و کابل برق هر دو به منظور هدایت جریان الکتریکی در یک مسیر مشخص به کار می روند و به همین دلیل، هر دوی آن ها جزو وسایل هادی و رسانای الکتریکی به شمار می آیند.
برای اتصال سیم ها و کابل ها از روش های بسیار متنوعی استفاده می شود (اعم از اتصال های لحیمی و غیر لحیمی مانند اتصال ترمینالی، وایرشو (سر سیمی) ، پیچ و مهره ای، پرسی، متصل کردن با حوضچه قلع؛ اتصال با مفصل های مختلف (از جمله مفصل حرارتی، سرد، رزینی، نواری، تبدیلی، فشار قوی، مخابراتی و …) ؛ اتصال با کابلشوها (نوع بی متال، آلومینیومی، مسی و …) ؛ اتصال با موف و سایر روش های اتصال).
در هر یک از این اتصالات و روش های به هم وصل کردنِ کابل ها و سیم های برق، باید از تجهیزات و لوازم خاص و منحصر به فردی استفاده شود که یک برقکار باید به خوبی از این روش های اتصال و وسایل مورد نیاز هر کدام از آن ها مطلع باشد.
مولتی متر از ابزارهای ضروری در برق کشی است چرا که یک ابزار چند منظوره و چند کاره می باشد و قادر است به صورت همزمان وظایف دستگاه هایی مانند اهم متر (اندازه گیری مقاومت) و ولت متر (اندازه گیری ولتاژ الکتریکی) و آمپرسنج (اندازه گیری جریان الکتریکی) را انجام داده و انواع و اقسام پارامترها و متغیرهای الکتریکی را به شکل صحیح و اصولی اندازه گیری کرده و تعیین نماید.
از مولتی متر برای اندازه گیری کمیت هایی از قبیل ولتاژ، جریان الکتریکی، مقاومت، ظرفیت و غیره و دستیابی به اهدافی مانند بررسی سالم یا معیوب بودن تجهیزات و لوازم برقی ساختمان از قبیل سوکت ها، مدارها، قطعات الکترونیکی گوناگون (از جمله خازن، مقاومت، ترانزیستور، دیاک و …) و دیگر موارد استفاده می شود.
مولتی متر که در اصطلاح تخصصی به آن آوو متر هم گفته می شود؛ دارای انواع مختلفی بوده که مهم ترین آن ها عبارت اند از: مولتی مترهای آنالوگ ( نمایش متغیرها به صورت عقربه ای) و دیجیتال (نمایش کمیت ها و پارامترها به شکل عددی) و کلمپ متر (اندازه گیری کمیت ها در دستگاه هایی با جریان بسیار بالا) و …
متر یکی از ابزارهای قدیمی و دستی اما همواره پر کاربرد در سیمکشی انواع ساختمان های مسکونی و اداری و تجاری است که کارکرد اصلی آن در اندازه گیری ابعاد و متراژ ساختمان و بدین ترتیب، تعیین کردن مکان دقیقِ وسایل و تجهیزات برقی مانند کلید، پریز، لامپ، سنسورها و … می باشد.
این روزها با توجه به پیشرفته تر شدن صنعت تولید وسایل برق ساختمان و مهندسی برق و الکترونیک، انواع مختلفی از مترها در بازار وجود دارند که برخی از مهم ترین آن ها عبارت اند از: مترهای فلزی، فایبر گلس، روکش دار PVC پی وی سی، متر باتری دار، مهندسی، لیزری و سایر انواع متر. به دلیل این تنوع و گستردگی، شما می توانید بر اساس نیازهای خود و الزامات هر پروژه، از انواع مختلف مترها در کارتان بهره بگیرید.
برای اندازه گیری ولتاژ در مدارهای مختلف و تجهیزات و لوازم برقی مانند کلید و پریز و سایر وسایل، برقکاران می توانند انواع و اقسام تسترهای ولتاژ را به کار بگیرند که هر کدام مزیت ها و معایب خاص خودشان را دارند. برخی از مهم ترین دستگاه های تست کننده و تشخیص دهنده ولتاژ در مدارها و لوازم برقی و الکتریکی عبارت اند از:
یکی از ابزارها و وسایل بسیار کاربردی و مهم، فنر سیم کشی است که کاربرد اصلی آن در مواقعی است که قصد داریم سیم بندی الکتریسیته یک ساختمان را به صورت تو کار و غیر قابل مشاهده انجام دهیم. در این مواقع، برقکاران از فنر سیم کشی به نحو احسن بهره می گیرند تا سیم های برق نازک یا ضخیم را به روش بهینه و استاندارد از درون لوله های برق عبور دهند.
فنرهای سیم کشی غالبا نرم و انعطاف پذیر هستند و به همین دلیل، فرآیند سیم کشی کردن برق اماکن مسکونی و اداری و تجاری را بسیار آسان تر می کنند. این روزها برقکاران می توانند از انواع و اقسام این فنرها (اعم از فنرهای دارای سیم بکسلی و فنرهای فلزی و یا قاب دار و …) در کار خود استفاده کنند و دقت و کیفیت پروژه های اجرایی را بیشتر نمایند.
همانطور که از نام آن پیداست، جعبه تقسیم مسئولیت چند شعبه کردن و یا ایجاد بخش بندی و انشعاب در یک سامانه الکتریکی و برقیِ واحد را بر عهده دارد.
جعبه تقسیم به نوعی جزئی از اتصالات و سیم کشی به شمار می آید و علاوه بر تقسیم بندی جریان و الکتریسیته، وظیفه مراقبت از کانکشن های برقی و الکتریکی موجود در سطح ساختمان را هم به انجام می رساند.
جعبه های تقسیم دارای انواع مختلفی هستند که کاربردهای هر کدام از آن ها با توجه به نوع پروژه و ساختمان؛ مشخص می شود. از مهم ترین جعبه های تقسیم مورد استفاده در صنعت برق می توان به جعبه تقسیم های نوع گالوانیزه یا فلزی، پلاستیکی یا ABS ، ترمینال یا پی وی سی، آلومینیومی، فایبر گلس و … اشاره کرد.
جالب است بدانید، در صنعت ساختمان از جعبه تقسیم به نام های دیگری نیز یاد می شود که برخی از معروف ترین این نام گذاری ها عبارت اند از: جعبه توزیع / برق / اتصال / ترمینال و …
همانطور که می دانید؛ کابل های برق از چند رشته سیم گوناگون تشکیل شده اند و به همین دلیل؛ اکثر کابل های برقی ضخیم و قطور هستند. برای این که بتوان کابل های برق را به روش صحیح و در نهایت ایمنی و احتیاط برش داد و قطع کرد، قیچی های مخصوصی اختراع و روانه بازار شده اند که بسیار مورد استقبال برقکاران ساختمان قرار گرفته اند. این قیچی های خاص و منحصر به فرد، قیچی های کابل بُر نامیده می شوند و به گونه ای، می توان آن ها را یک ابزار ترکیبی و چند منظوره (ترکیب سیم چین و قیچی و انبردست) دانست.
تقریبا همه قیچی های کابل بر موجود در بازار دارای تیغه های بسیار قوی و مقاوم و با قدرت برش بالا هستند که امکان بریدن کابل های برق قطور و ضخیم را به برقکاران می دهند. به علاوه؛ با پیشرفت تکنولوژی، انواع مختلفی از قیچی های کابل بر (شامل قیچی های دستی، هیدرولیکی، شارژی یا برقی و …) ساخته شده و روانه بازار گشته اند که هر کدام از این قیچی ها کاربردها و مزایا و معایب خاص خودشان را دارند.
تا اینجا تلاش کردیم برخی از مهم ترین وسایل و لوازمی که برای فعالیت در زمینه برقکاری ضروری هستند را یک به یک بررسی کرده و تشریح نماییم. در ادامه، برخی دیگر از این وسایل را فقط نام خواهیم برد تا شما عزیزان لیست کاملی از وسایل مورد نیاز خود برای شروع فعالیت حرفه ای در این زمینه داشته باشید:
سخن پایانی: در ایننوشته سعی کردیم برخی از مهم ترین وسایل و ابزارهای مورد نیاز برقکاران ساختمان را با هم بررسی کرده و توضیح دهیم که هر کدام از این ابزارها چه کاربردها، انواع و مشخصات فنی دارند و چگونه و در چه مواردی باید به کار گرفته شوند.
در پایان، لازم است توضیح دهیم؛ آموزشگاه فن و کار در دپارتمان برق و سیستم های حفاظتی ساختمان دوره های تخصصی برقکاری و سیم کشی را در دو سطح درجه 1 و درجه 2 برای تمام علاقه مندان صنعت برق و کسانی که دوست دارند این رشته فنی کاربردی و پردرآمد را به صورت آکادمیک و کاملا تخصصی و عملیاتی یاد بگیرند؛ برگزار کرده و در این دوره شما با تمام تجهیزات و وسایل مورد نیاز برقکاران آشنا شده و به صورت عملی با این ابزارها کار کرده و به طرز استفاده از آن ها مسلط خواهید شد.
